සිරිපා කුනු සහ නිඝන්ඨයෝ

සිරිපාදේ කුනු දාලා දැන් කැතවෙලා.. එතකොට පරිසරයට ආදරේ කරන අය රෙද්ද කරට ගන්නවා..බලාපල්ලා මෙන්න කුනු දාලා කැත කරලා..යසට තිබුන සිරිපාදේ කෙලලා නේද ? ඒකට තොපිට අහවල් අහවල් අහවල්.. කියලා ඉතිං බනින් පටන් ගන්නේ හරියට කසිප්පු ටිකක් බීගත්ත ගමේ මිනිහෙක් වගේ.. 

බුද්ධාගම තුල තියෙන ලස්සනම දෙයක් තමයි බුදු ධර්මය කියන්නේ බොහෝ විසිරුන දෙයක්. එය තුල එක කුඩා ගැටලුවක් වුනත් විසදගන්න එය කොටස් කරලා පියවරෙන් පියවර යෑම මගින්. දුක කියනදේ ගත්තා වුනත් එකපාර පානක් නිවුනා වගේ නිවන් දකින්න හැකි වුනාට දුක නැතිකිරීම කියන්නේ ලේසි දෙයක් නෙමෙයි. දුක දුකට හේතුව දුක නැතිකිරීම දුක නැතිකිරීමේ මාර්ගය වැනිව බුදුදහම කොටස් කරලා එය දක්වා තිබෙනවා. එහෙත් වර්ථමාන බෞද්ධයා තුල ප්‍රශ්න විසදිමට එවැනි කොටස් කර අධ්‍යනය කිරීමක් ගෑවිලාම නැහැ..හැමදේකටම ආවේගශීලි ප්‍රෙව්ශයකින් තමයි ප්‍රශ්න විසදන්න උත්සාහ කරන්නේ. 

සිරිපාදේ යන එකෙන් පරිසරය හානි වෙනවා ඇත්ත. ඒත් සිරිපාදේ තියෙන එකෙන් වාසියක් වෙන්නේ නැද්ද? කවුරුත් හිතුවේ නැති වුනාට ඒකෙත් වාසියක් වෙනවා.ඒ සිරිපාදේ යන එක කියන්නේ එක සංචාරක විදියක්..නොදන්නා දන්න හැම කැලේටම කන්දටම රිංගන්න යන්නේ නැතුව විසාල පිරිසක් සිරිපාදේ වගෙ එක ලොකේසන් එකකට ගාල් වෙන එක එක අතකින් වාසිදායක දෙයක්.. එය හරියට කළමනාකරනය කලොත් සිරිපාදය මීටත් වඩා  විදෙස් සංචාරකයින් වුව ආකර්ශනය කරගන්න පුලුවන් මාවතක්.. 

කුනු පස්නය 
කුනු ගැටලුවේදී පේන දෙයක් තමයි මිනිස්සු කුනු දානවා.. මේ කුනු මොනවද කියල කවුරුත් හොයලා බැලුවද? මම අයින් කරන්න ගියපු වෙලේ දැකපු විදියට මෙම කුනු වලින් ලොකු පංගුවක් අයිති වෙන්නේ ප්ලාස්ටික් බෝතල් වලට..බෝත්ල අරං යන්නේ මොකෝ මිනිස්සුන්ට උඩ වතුර නැති නිසා.. ඉතිං ජල නල පද්ධතියක් ගහන්නේ නැතුව බෝතල් ගෙනියන එක තහනම් කරනන පුලුවන්ද? බෑ.. ඒ වගේම මිනිස්සුන්ගේ ඇගට කාවදින පුරුද්දක් වෙන සිරිපාදේ නගින එක නවත්වන්න පුලුවන්ද ? බෑ.. අපි මුලින්ම ජල නල පද්ධතියක් හදලා ඉන් පසුව කියනවා නම් ඔන්න දැන් නම් වතුර බෝතල් එපා කියලා..ආන්න ඒක සාධාරනයි.. 

ගිනි පස්නය
මුල් කාලේ සිරිපාදේ ගින්දර පත්තු කලේ හෝටල වල හෙම දර වලින්. එත්  වනජීවි දෙපාර්ථමේන්තුව මැදිහත් වෙලා දැන් ඒ දර භාවිතය දැඩි ලෙස අවම කර තිබෙනවා..ඒ වගේම අවට තිබෙන කඩ ප්‍රමාණයත් අඩු කරන්න වනජිවි එකේන වැඩපිලිවෙල දියත් කරලා තිබෙනවා..එ කඩ වල දැන් බොහෝ තැන්වල උයන්නේ ගෑස් වලින්.. ඉතිං කිසිදෙයක් වෙනස් වෙලා නැැහැ අපේ මිනි්ස්සු නොදියුනුයි දියුනු රටවල එහෙම නෑ කියල කෑ ගහන්න කලිං පොඩ්ඩක් ඒ වගේ වෙනස් කරපු දේවල් ගැන සොයා බලන්න ඒ වෙනස් කල ආකාරය ගැන දැනුවත් වෙන්න..

මිනිස්සු කුනු දාන පස්නය 
මේ සිරිපාද රක්ෂිතයේ ඉන්නවා ආවේනික සතුන්..පෙලක්වා මුලු ලෝකෙටම..එකයි..අපි දන්නවද ? උන් කවුද කියලා නැහැ..එහෙම සතුන් ඉන්නවා නම් ගස් තියෙනවා නම් ඒ මොනාද? ඒවයි සෙත මෙනවද කියලා බොඩ් ලෑලි වත් අපි දැකල තියෙනවාද? නැහැ.. ඒ වගේ දැනුවත් කිරීමක් මේ වනවිට සිදු වනනේ නෑ.. 

ඒ වගේම කුනු පස්නයේදී කුනු බාල්දි තිබ්බත් ඒ බාල්දි අයින් කරන්න කන කට්ට අපිට පේනවද නැහැ.. ඒ බාල්දි වලට කුනු දැමිමත් මේ පස්නය උග්‍ර වෙන්න හේතුවක්.. නිසි ආකාර මාකටින් කැම්පේන් එකක් තුලින් අපිට හැකිවන්ටන ඕනි ජනතාවට අඩෝ ජනයා මේ බලාපිය කුනු ගේන්න තියෙන අමාරුව..මේ බලාපිය ජනයෝ මේ කුනු අස් කරන්න තියෙන අමාරුව කියලා පෙන්වන්න ඕනි.. ඒ වගේම එක එක පාර්ශව කුනු අස් කරන්න වියදම් කරන ගානත් මහජනයා අතරට යන්න ට ඕනි.. 

සිරිපාදේ මිනිස්සුන්ට තහනම් කිරීම 
මේක අන්තිම ෆැසිස්ට් තීරනයක්..ඒ කිව්ටව් හිට්ලර් මුත්තා අපේ සිරි වික්‍රම රාජසිංහයා වගේ අසාමාන්‍ය ඩෑල් කරන තීරණයක්..අපි ගනුදෙනු කරන්නේ මිනිස්සු එක්ක.මිනිස්සු වෙනස් කරන්නේ කොහොමද කියල අපි ගොඩක් අය දනනේ නෑ..ඒත් කිරි පිටි ඕනි වුනාම බහුතරය ඇන්කර්ම ගන්නේ ඇයි? සබන් ඕනි වුනාම රෙද්හෝදන්න සංලයිට් ම ගනනේ ඇයි? ඒවා මිනිස්සු උපදිනවිට අරං ආවේ නැහැ.. පසුකාලෙක මිනිස්සුන්ගේ මනසට ඇතුල් කලා මේ මේ ජාති ගැන අදහස.. 

ඒ වගේ කුනු ටිකක් පාර දෙපැත්තට වීසි කරන්න කලිං මිනිසුන්ගේ මනසට අඩේ මේ රක්ෂිතයක් නෙවද? මේ ගහකොල සතා සීපාවා නෙවද? මේ අපේ සොබාව සෞන්දර්ය නෙවද? මෙ අපි වදින පුදන අඩවිය නෙවද? මේ බුදුන්ගේ තැන නොවෙද කියලා හිතන්න හැකියාවක් එනව නම් අන්න එදාට කුනු පස්නය විසදන්න හැකි වේවි. 

සුද්දා එනකොට අමුඩ කෙටිය ගහගෙන බයාදු වෙලා ලොකු එකාට යටත් වෙලා හෙමිජ්ජෝ වගේ උන්නු බහුතර ජනතාවක් සුද්දා යද්දි කලිසම් කමිස අදින තමුන් ගැන අභිමානයෙන් හිතන ටිකක් ශිෂ්ඨාචාරයට කිට්ටු මිනිස්සු පිරිසක් බවට පත් කරන්න සුද්දට හැකි වුනා.. එහෙම දෙයක් වුනා කියල සැකනම් ඒ සුද්දට කලින් කාලේ  මිනිහෙක් විදියට හිතලා බලන්න .. උඩට අදින්න නහැ..ගෙයක් දොරක් හදාගන්න නැහැ..යන්න පාරක් තොටක් නැහැ..කැමති රස්සාවක් කරන්න නැහැ.. වෙනත් දේශයකට යන්න නැහැ.. හරියට නීත ිපද්ධතියක් නැහැ.. ආර්ථිකමය හැකියාවක් නැහැ.. ඒ බොහෝ නැති දේවල් සුද්දා අපේ මිනිස්සුන්ට ඇතිකලා.. කොටින්ම නිදහස කියන වචනයම ඇවිල්ලා සුද්දාගෙ.... 

එහෙම මිනිස්සු වෙනස් කරන්න සුද්දා ගාව තිබුනේ නැහැ ඉන්ද්‍රජාලික බලයක්..ඒ ඇතැම් දේ කාලාන්තරයක් තිස්සේ ආකල්පමය වෙනස මගින ඇතිකල දේවල්..ඔතන සිරිපාදේ කුනු කියන්නෙත් අපි වෙනස් කරගත යුතු යමක්.. කුනු දානවිට හැකැස් ගාල ආයේ ඒ කුනුටික අරං ආපු මල්ලට සාක්කුවට යන විදියට වෙනස් කරගන්න ඕනි දෙයක්.. එය කල හැකි දෙයක්..