කාශ්මීර හිමාචල් ගමන 4 (ශ්‍රී නගර් සිරි)

චතුරංගඅපේ හවුස් බෝට්ටුවෙ සිට පාරට හබල් ගාමින්

 ශ්‍රී නගර් යනු ඉන්දියාවේ ඇති ලස්සනම නගරයකි. අන්තර්ජාලය බැලුවොත් ශ්‍රී නගර් ජනප්‍රිය වී ඇත්තේ කලබල වලටය. ඉන්දියාව සහ පාකිස්ථානය බෙදන අවස්ථාවේ ශ්‍රී නගර් නොබෙදා ඉතුරු වුනි. පසුකාලෙක කාශ්මීරයේ කොටසක් අසාද් කාශ්මීර් ලෙස පාකිස්ථානයට ඉතිරි වුවත් මුස්ලිම් බහුතරයක් හිමි ශ්‍රී නගර් ඉතුරු විය. අපි කාශ්මීර අර්බුධය ගැනත් එහි දී අපිට හමුවුන අය සමග කතාකරන්නට ගියෙමු. ඇත්තටම කාශ්මීර ශ්‍රී නගර් තුල දැනටද බහුතරයක් සිටින්නේ මුස්ලිම් ජනයාය. මුස්ලිම් යැ කීවාම අපේ හිතේ මැවෙන බොහෝ මුස්ලිම් වරුන්ට වඩා කාශ්මිරයේ මුසිල්මි ගෑනු පිරිමි හැඩය. එහි සිටින කාන්තාන්ගේ මුහුන දිගැටිය, වෛර්ණයෙන් යුතු පන්ජාබ් ඇදුම් ඇද සැරිසරන ඔවුන් නගරයට ගෙන එනේන් අමුතුම අලංකාරයකි. 

ඩල් විල අසබඩ උකුස්සෙක් 

 ශ්‍රී නගර් ගැටුම් 

ශ්‍රි නගර් ගැන කතා කරන විට ශ්‍රී නගර් වැසියෝ ඉන්දියාව සමග තරහය. බහුතර ශ්‍රී නගර් වැසියෝ ශ්‍රී ලාංකිකයින්ට මැච් එකකුදී වුව සහයෝගය දෙන බව අපිට අසන්නට ලුබුනි.ලංකාව ඉන්දියාවට ආසන්නව පිහිටියද ස්වාධින රටක් වන්නේ කෙසේද? ඒ ආකාරයටම ශ්‍රී නගර් සහ කාශ්මීරයටද ස්වාධීන වීමට උවමනා බව ඔවුන් කිව්වෝය. එවිට අපි බොමින් සිටියෝය. එහෙත් මාගේ ටිකිරි මොලයට අභ්‍යන්තර රටක් හෙවත් මුහුදක් නැති පලාතක් වෙන කාශ්මීරය සහ ලංකාව සමාන කිරීම හොද නැති බව වැටහුනි. මා ඔවුන්ට කාශ්මීරයට බඩු සප්ලයි කරන මාර්ග කීයක් තිබේදැයි ඇසුවේය. ඉන්දියාව හරහා ප්‍රධාන මාර්ග 2ක් තිබෙන බවත් පාකිස්ථානය හරහා මාර්ගයක් හදාගත හැකි බවත් ඔවුන් කීවෝය. එනම් යම් දිනක ඔවුනේග් සිහින කාශ්මීරය තැනුනද එහිදී මිනිස්සුන්ට අවශ්‍ය බඩු බාහිරාදිය ගෙන එන්නට වෙන්නේ යලිත් පාකිස්ථානය හෝ ඉන්දියාවෙනි. එය කෙලින්ම අලුත් කාශ්මීරයට බලපෑම් කරන්නට හැකි මගකි. කෙසේ හෝ ඉන්දියාවෙන් දිගින් දිගට කරන කෙනෙහිලිකම් කාශ්මීර සාමාන්‍ය ජනයාට තිත්ත වී ඇත ිබවක් ඔවුන්ගේ කතා වලින් පැහැදිල විය.

කාශ්මීරයේ ඉන්දියානු පිරිසකගේ සෙට් වීමක්

කාශ්මීර ජනයාට ඇති ගැටළු 

කාශ්මීරයේ රැකියා හිගය. මිනිස්සුන්ට කරන්නට රස්සාවල් නැත. එක්තරා තරමක් දන්නා කියන පුද්ගලයෙකු මේ කාරණය අපිට ගෙනහැර පෑවේ කොතරම් ඉගෙනගත්තද කාශ්මීරයේ ළමයින් දහ දෙනෙකුගෙන් අට දෙනෙකුටම හරිහමන් රක්සාවක් හොයාගන්නට බැරි බවය. කොහොම වුවත් ඇතැම් විට කාශ්මීරයේ ජාතිවාදී කලබල උත්සන්න වීමටද මේ වැරැකියාව දැඩි හේතුවක් විය හැකිය. ඉන්දියාව විසින් භෞතිකව කාශ්මීරය යටත් කරගත්තද? කාශ්මීරය ඉන්දිය වෙළද ආධිපත්‍ය පැතිරවීමේ හැකියාවක් ඉන්දියාවට තවමත් නැත. චීනය එක් පසෙකින් තුර්කි සම්භවයක් සහිත ජනතාවක් සහිත උරුම්කි නැමැති පලාතක් ද අනෙක් පසින් ටිබෙටයද සිය දේශයට ඈදා ගත්තේය. චීනය පසුව ඒ පලාත්වලට දුම්රිය මාර්ග තනා යටිතල පහසුකම් දියුනු කොට කෙසේ වත් එම කොටස් චීනෙයේ නොවේ යැයි කියන්නට බැරි ලෙස ඒ පලාත් යම් තැනකට ගෙනා වේය. එහෙත් ඉන්දියාවට එසේ කාශ්මීරය වාණීජව යටත් කරගන්නට නොහැකි විම තවමත් එහි ජාතිවාදී ගැටළුව පැවතීමට එක් හේතුවක් ලෙස මට හිතුනි. ලංකාවේද කර්මාන්ත ශාලා හොද අධයාපනපහසුකම්, අධිවේගී මාර්ග ඉක්මන් රේල් වේ ආදී පහසුකම් ඇතිකොට යාපනය ත්‍රිකුනාමලය කොළඹට බොහෝ කිට්ටු තැනක් වී නම් ඇතැම් විට මේ තරම් ජාතිවාදී වෙනසක්ම් පවතින්නට ඉඩකඩක් නැත.

කාශ්මීරයේඉන්දියානු ජනයා සිටින පලාතේ ගෙයක්

 අපි ශ්‍රී නගර් වෙත පැමිණ දෙවනි රාත්‍රියත් හමාර කලෙමු. ඉන් පසු මාද චතුරංගද නගරයේ සිරි නරඹන්නට යමු යැයි කතා වී අපි ගියෙමු. අපිට මද දුරක් ඇවිදගෙන යනවිට කදිම සල්පිලක් වැනි යමක් පැවැත්වෙන දැන්වීමක් දකින්නට ලැබුනි. එයින් ඇතුලට ගිය අපිට එයශ්‍රී නගර් හි ඉන්දියානුවන් වෙසෙන ඉන්දීය පොශ් පලාතක් යැයි පෙනුනි. එහි ගෙවල් මනරම්ය.ඒ සංගමේ ජනතාව එකතුවී කුඩා සල්පිලක් වැනි එකකි. එහි විවිධ කෑම ජාති තිබේ. ඇත්තටමමේ ඉහත පිංතුරයක ඇතතේ එසේ කන බොන දෑයඒ කිනම්දේ දැයි දැන් මතකනැතිමුත්ඒ කෑම ප්‍රණිත රසකින් යුතු වූ බව නම් තවමත් මතකය. 

ඇපල්

 ලස්සන මල් මෙන්ම ඇපල් වතුද අපිට හමුවුනි. ඇපල් අතගා බලන්නට ද ලැබුනි. ඇපල් පදුරු ආකාරයෙන් වැවෙන ගස් විශේෂයකි. ඒ පලාත් වලනම් අපේ ගම් වල දිවුල් තරමටවත් ඇපල්ගනන් ගන්නා අයුරක් නොපෙනුනි. 

අපි ඒ උද්‍යාන කොටසින් පිටවී නැවතත් විල්තීරයට ආවෙමු. එහෙත් විල් තීරයේ සිට ටවුමට ටිකක්දුරය. අපි ටවුමට යන්නට අවශ්‍ය විය. ටික වෙලාවක් සිටි විට ත්‍රී විලර් හිතමිතුරන් අපිව ගෙනගොස් දැමීමට සිටියත් එහි බස්රියක්ම එනකල් සිටියෙමු. කුඩා රෝසා බසයක් වැනි බසයක් ආවේය. මිනිසුන් ලස්සන නිසා ඇත්තටම බස් එකම ලස්සනය. ගෑනු විවිධ වර්ණයෙන් සැරසී උන්හ. ඒ බසයේ අපේ මෙන් කාන්තාවන් සීට් අල්ලාගෙනද ඉන් පසු පේලිය මිනිස්සු ජැක් ගහන්නට සැරසීගෙනද සිටියේ නැත. බසයේ පිටුපස කොටස ගැනු විය. ඉදිරිපස පිරිමි විය. ලංකාවේද ඉහල ඉන්දියාවේ සිරි නගර්ද කියා වෙනසක් නැත. ඔවුන්ද ඉතුරු රුපියල වෙනුවෙන් වාද කරති. බසයේ යන විට අපේ ගමේ උන්දැලා පොලේ ගියා මෙන් ඇතැමුන් කචකච ගාති. 

ශ්‍රී නගර් වෙත ලගා වූ අපි ටවුමට මෙහා විල අවසාන වන තැනින්ම බැස්සේය.සැබැවින්ම බස් රිය ඉන් එහා ගිය මුත් විලට එහා ගියොත් අපි කොහේ බහිනවාදැයි සොයාගන්නට විදියක් නැති නිසා අපි විල අවසාන වු තැනින් බැස ටවුමට යන්නට විය. ටවුමට යන විට අපිට අතරමගදී පුච්චමින් සිටින ඉරිගු පානි පූරි සහ අයිස් ක්‍රීම ්වැනි කෑම හමු විය. මතක ලෙස ඒවා ආහාරයට ගත්තෙමු. අයිස් ක්‍රීම් අයිස් පලම් ලෙස තිබුනේය. එහි ලාබදායි අයිස් ක්‍රිම් වුවද මෙහි මිල අදික අයිස් ක්‍රිම් මෙන් රස විය. 

එදා ඉරිදා දිනයක් වූ නිසාදෝ ශ්‍රි නගර් හි පොල පැවැත්වුනි. මාඑයින් සෙරෙප්පු දෙකක් සහශීත කබාගයක් මිලදීගත්තෙමි. අහ් පසුව ශ්‍රී නගර් වලින් තොප්පියක්ද ගතිමි. ඒ තුනම අවුරුදු දෙක තුනක් පට්ට ගහන්නට මට හැකි විය. ශ්‍රී නගර් පොලද අපේ ගමේ පොල මෙන්ය. මිනිස්සු බඩු බලති, හෙට්ටු කරති, වාද කරති කයිය ගහති. ඉන් පසු අපි ශ්‍රී නගර්හි උද්‍යානයට ගියෙමු. එහි අලංකාර ගස් වවා තිබේ. පදුරු යට පෙම්වතුන් පෙම් කරමින් සිටිති. උද්‍යානය එතරම්ම හොදට මේන්ටේන් වෙන බවක් නොපෙනුනත් දරුවන් සහ දෙමාපියන් මෙන්ම පෙම්වතුන්ද උද්‍යානයේ විය. 

ශිකාරා බෝට්ටු සවාරිය

 ඉන් පසු අපි හවුස් බෝට්ටු වලට වඩා එලියේ කාමර මිල අඩු යැයි සිතූ නිසා එේ කාමර ද බලන්නට ගියෙමු. ඉන්දියානු රු 400ක් තරම් අඩුමිලට ඩබල් ඇදක් තිබෙන සාමාන්‍ය කාමර තිබුනි. ඒ කාලයේ සංචාරකයින් වැඩිපුර එන්නේ නැති කාලයකි. එබැවින් කාමර මිල අඩු විය හැකිය. එසේම ඊලගට අපි යායුතුව තිබුනේ ලදාක් පලාතටය. ලදාක් දක්වා ගමන් ගන්නා බස්රිය වෙන්කරන තැනට ගොස් බස් රිය ගැනද විස්තර ගතිමු. ඊට අමතරව ශ්‍රී නගර් හි නගර මද්‍යයේ වූ සංචාරක මධ්‍යස්ථානයෙන් ශ්‍රී නගර් හි වැදගත් විස්තර ඇතුලත් පත්‍රිකා පොත් කිහිපයක්ද නොමිලේම ලබා ගතිමු.

ඩල් විලේ මාලු අල්ලනධීවරයින්

 අපි හොද රවුමක් ගසා කැරකී එනවිට අපේ මිතුරන් අපි එනතෙක් මගබලා සිට ඇත්තේ ශිකාරා බෝට්ටු සවාරියක් හෙවත් ඩල් විලේ සවාරියක් යෑමටයි. අපේ මිතුරන් පිරිසට ටිකක් විවේක ගන්නට උවමනායැකී නිසා ඔවුන් නගර සවාරියට ආවේ නැත.ඔවුන් කදිම ඩල් විලේ ශිකාරාබෝට්ටු සවාරියක් සංවිධානය කරගෙන තිබුනි. ඩල් විල මත තිබෙන්නේ හවුස් බෝට්ටු පමණක් නොවේ. එය ඇක්ටිව් ගම්මානයකි ජනපදයකි. මිනිසුන් විවිධ ආකාරයේ රැකියා වල නිරත වෙති. කඩසාප්පු තිබේ. වගාබිම් තිබේ. කර්මාන්තතිබේ. ජලය මත පාවෙන විලේ තිබෙනමේ ජනාවාසයේ සියලුම ගමන් බිමන් යන්නේ බෝට්ටු වලින්ය.

වෙළද සැල් බෝට්ටුවක් සහ මගේ මිතුරන්

 ඒ ශිකාරා නම් බෝට්ටු සවාරිය යනවිට විවිධ ආකාරයේෙ වලෙන්දන් අපිට හමු වේ. ඇතැමෙක් වටිනා කියන ආභරණ, කුලුබඩු ආදිය විකුනන්නට එති. තවත් අය අපිට තේවතුර බීම බිස්කට් ආදිය විකුනන්නට එති. ඒ සියල්ලෝ එන්නේ බෝට්ටුවලිනි. පාවෙන වෙළදසැල් මෙන් වූ මේ බෝට්ටු විලේ සැරිසරන සංචාරකයින්ට අවශ්‍ය දෑ සපයනු ලැබේ.

ඩල් විලේ දූපත් කරා යන තැනක්

ඩල් විලේද දූපත් ආදිය තිබේ. ඒ දූපත් වල කමනිය උද්‍යාන තනා තිබේ. අපි ගමන පටන් ගන්නා විට හවස 5ට ආසන්න විය. අපි ගිය කාලයේ කාශ්මීර ශ්‍රී නගර් හි කාලවේලාව ලංකාවට වඩා වෙනස්ය.එදි දිවා කාලය දිගුය. උදේ පහ විතර වෙන විට ඉර පායා ඇති අතරරෑ 7-8 වෙනතුරු ඉර බහින වගක් තිබුනේ නැත. එහෙත් නගරයේ කඩ සාප්පු හෝටල ආදිය ඉර කලින් පෑව්වාය කියා කලින් අරින්නේ නැත. ඔවුන් ඒවා විවෘත කරන්නේ උදෑසන 9-10 වේලාවටය. දිවා කාල වෙනසක් ගැනමා කලින් දැන සිටියත් එය මෙතරම් තදට තියෙවියැයි සිතුවෙ ්නැත. දිනක්මා හවුස් බෝට්ටුවෙට එලිය වැටී නැගිටින විට උදේ5 විතර වුනි. එහෙත් කිසිවකුත් අවදිවී නැත. පාරේ පවා කිසිවෙක් නැත.මා ගොස් නැවත නිදා ගත්තේය. 

විලේ නාන පිරිසක්

 මේ ජනාාවාස වලින් නික්මෙන අපද්‍රව්‍ය ආදියකොහි යන්නේද යන්න හරියටනොදනී. එහෙත් ඒවා සියල්ලමවිලට ම එකතු වෙනවා විය නොහැකිය. මන්ද මේ විලේම ඇතැමුන් නාන්නට ද යොදාගෙන තිබුනි. මේ විල අධි පෝශනය සහිත තැනකි. එනම් මෙහි ඇති පෝශණ ද්‍රව්‍ය වැඩිය. එබැවින් ඇල් ගි පාසි ආදිය වේගයෙන් වර්ධනය වේ. එවැනි වැල් වශයෙන් වැවෙන ජලජ පැලෑටි ඉවත් කිරීඹට විශාල යන්ත්‍ර මෙන්ම කුඩා බෝට්ටු වලින්ද පිරිස් සැදී පැහැදී සිටිති. ඒවා කලට වේලාවට එක් කලාපයක හෝ හරියට ඉවත් වන නිසා ඩල් විල කදිම ලස්සන තැනක් ලෙස එක් කලාපයක් හෝ දිස් වේ. සැබැවින්මට මේ ඩල් විල වටා සම්පූර්ණ දුර කිලෝමීටර 10-15 තරම් වැඩිය. එහෙත් එතරම් සුවිසාල විලක් වුවද ඔවුන් සාපේක්ශව හොදට නඩත්තු කරගෙන යති. කොළඹ බේරේ වැව මේ හා සලකන කල කුඩා ටැංකියක් මෙනි. එයට ඇති වි ඇති තත්වය ගැන මා විස්තර කල යුතු නැතැයි සිතමි. 

වෙළද සැලක්

අපගේ ශිකාරා බෝට්ටු කරුවෝ අපි ශ්‍රී නගර් හි පාවෙන ගම්මානයේ අහුමුලු කරා අපව ගෙන ගියේය. එහිදී පාරවල් වල පයින් යා නොහැකිය. කඩවල් වල බඩු බාහිරාදිය තිබුන මුත් කඩයට ගොඩ විය යුත්තේ බෝට්ටුවකින් පැමිණිලාය.

ලක්ශණ ගැහුනු ලමයෙක් බෝට්ටුවකින් යන ආකාරය

 අපි දන්නා ලෙසට මුස්ලිම් මිනිස්සු ගෑනු ආරක්ශා කරන්නට වැඩි වැර වැයමක් කරති. එහෙත් ශ්‍රී නගර් මේ විල මත සිටින ගෑනු තනියම බෝට්ටුව පැදගෙන හබල් ගාගෙන තමුන්ගේ වැඩ රාජකාරි වලට යති. තමුන්ගේ පුතා සමග හබල්ගාන අම්මා කෙනෙක්, තනිවම කුමක් හෝ කාරණාවකට නික්මෙන හැඩකාර යුවතියක් ආදී ලෙසින් කාන්තාවන් රැසක් අපිට බෝට්ටු වලින් ගමන් පහසුව සලසාගන්න අකාරය විලේ ගම්මානයේදී දකින්නට ලැබුනි.

විලේයන පවුලක්

විල් තීරයේ ඇතැම් තැනක සැබැවින්ම ඇත්තේ මඩය. එනම් විල ගොඩ වී තිබේ. සමහර විට වැඩිවශයෙන් වතුර එන ඇතැම් කාලවලදී එම තැන් යටවී යනවා ඇත. මේ මඩගොඩවල් මත පස් පුරවා ලබු , වැටකොලු, පතෝල ආදි බව බෝග ජාති  මිනිස්සු වගාකරගෙනෙ තිබුනි. ඒවාද පාවෙන වගාබිම් මෙන් එක් කලෙකට පමණක් වගා කරන තැන් විය යුතුය. 

විලේ කුරුල්ලෝ

විල මත සෑම තැනකම අපි දකින අනුරාධපුරයේ වැවක් මෙන් වතුරම නොවේ. ඇතැම් තැනක ජනවාස කොටසක්ය. තවත් තැනක ඕලු නෙලුම් මානෙල් වැනි වගුරු බිම් වැනි තත්වයකිඒ තැන්වල කුරුල්ලෝද, වෙනත් සත්තුද ලස්සන මාලුද දිවි ගෙවති.මේ විල යට මාගේ පොට්ට කැමරාව හෙවත් ස්පොට් කැමරාව දැමූ කල කදිම ඡායාරූප පෙලක් සහ වීඩියෝ වක් ලබාගැනීමට හැකි විය. එනම් විලමතුපිට මෙන්ම විල යටද කදිම සත්ව හා ශාඛ සහිත ජනාවාස පද්ධති තිබේ.ඒ අස්සේ මිනිස්සුද ජීවත් වෙති. සමහර විට මේ තරම් සතුන් ශාක පවතින්නේ මේ ජනතාව කෘෂි රසායන ආදිය පාවිච්චිකරන්නේ නැතිව විය යුතුය. එදා අපේ ගෙවල් කුඹුරු වල විසූ මාලු සහ කෘමි සතුන් ආදී විශාල පිරිසක් අද දකින්නට නැත්තේමේ අහිතකරවූ කෘෂි රසායන භාවිතය නිසාය. 

විල අසබඩ ගැනුජෝඩුවක්

 ශිකාරා ගමන නිමා වී අපි නැවත සංකුචියට හෙවත් අපගේ නවාතැනට ආවෙමු. තුන්වෙනි දවසේ රැයකුත් මෙහි ගතකිරීම තේරුමක් නැතැයි සිතූඅපි එයින් යන්නට ඕනා යැයි කීවෙමු. එහෙත් කලින් අපි දැනුම් දුනනේ නැතැයි කියා හවුස් බෝට්ටුවේ ඇත්තෝ කීහ. ඔවුන් ඉන්පසු හවුස් බෝට්ටු මිලද අඩු කලේය. ඉන් පසු අපි නැවතීමට සිතුවෙමු. 

ශ්‍රී නගර් හි උද්‍යානය නැවතත්

විල මත ඇතැම් සංචාරකයින් තනිවම බෝට්ටු අරගෙන සංචාර ගියෝය. ඇතැම් හවුස් බෝට්ටුවක ජෝඩු සිටියෝය. පැරණි හින්දි චිත්‍රපට වලද මෙම ඩල් විලේ බෝට්ටු ගමන් වල දර්ශන තිබේ. එසේම මේ විල ආශ්‍රිතව රූගත කල ෆිල්ම්ද තිබෙන බව අපිට හවුස් බෝට් හිමියා කීවේය. 

අපි ඊලග දවසෙ ්පාන්දරම යන්නට පිටත් වන්නට තීරණය කලෙමු. අපි උදේ ගොස් බස් බලාගෙන ආවාට ටිකට් බුක් කලේ නැත. හවස නැවත ගොස් ටිකට් බලන විට ටිකට් ඉවරවී තිබුනි. එහෙත් ටිකට් 8ක් අවැසි එකට ටිකට්  6ක් පමණ ලබාගතිමු. ඉතිරි හිග අසුන් ඉදිරිපස රියදුරු ගාව අසුන් විය.